"Dwie królowe"- Philippa Gregory

Autor: Philippa Gregory

Wydawnictwo: Książnica
Rok: 2011
Stron: 544

Autorka „Kochanic króla” kontynuuje swoją opowieść, gdy na tronie angielskim zasiadają dwie królowe: Anna i Katarzyna, czego świat nie widział. W tej zbeletryzowanej wersji historii pisze o kobietach, które brały udział w grze na dworze, „śniły najgorszy koszmar”, nie znając dnia ani godziny, w której łaska króla Henryka- tyrana oddaliła się od nich bez żadnego pożegnania czy wyjaśnienia, a spiski i oskarżenia zakrawały na absurd.

Jane Boleyn: to samotna wdowa bez majątku, która chce powrócić do łask. Świadek wszystkiego. Wezwana, powraca na dwór, by służyć nowej królowej, nie zapominając o własnym interesie. Uważa, że jest tą „ która służyła swojej krwi do końca, nigdy się nie cofając, nigdy się nie wahając.” Prześladują ją widma przeszłości: mąż i jego siostra, których oskarżeniami wysłała na śmierć z chorobliwej zawiści i złej woli. Pisarka w jej kreacji pokusiła się o pewne rozterki i dylematy (chęć usłyszenia, że są rzeczy ważniejsze, niż wspinaczka po stopniach dworskiej kariery), próby powiedzenia „nie”, ale to wszystko na nic. Jane chce utrzymać się na powierzchni, a jedynym sposobem jest wepchnięcie pod wodę kogoś innego. Chcąc uratować siebie i swe dziedzictwo doprowadza do zguby innych, ale też siebie- jak w antycznej sztuce.

Anna Kliwijska: desperacko chce odejść z rodzinnego domu, uwolnić się od brata- tyrana. Na skutek politycznego sojuszu zostaje angielską królową, poddani przyjmują ją ciepło, sam dwór ją jednak onieśmiela. Dzięki jej narracji patrzymy innymi oczyma na Anglię, na zniszczenia dokonane w imię zreformowanej religii: gdzie w miejsce piękna zostawiono ruin- symbole zwykłej ludzkiej chciwości. Jej pierwsze spotkanie z Henrykiem burzy z mozołem budowaną ułudę młodości i urody króla- upokarza go, dając mu do zrozumienia, że jest obleśnym starcem- bo taka jest też prawda. Trafia w jego próżność, co skutkuje, że król zaczyna pałać gniewem na doradców, którzy zaaranżowali to małżeństwo. W Annie widać chęć czynienia dobra, jednak taka cecha nie jest ceniona na dworze. Dochodzi do tego, że pętla niebezpieczeństwa zacieśnia się na jej szyi…

Katarzyna Howard: to 14-letnia dziewczyna „lekkich obyczajów”, która myśli, że urodziła się do wielkich rzeczy, wychowana przez babkę stała się próżna, egoistyczna i chciwa, z umysłem pochłoniętym błahostkami. „Młot króla” Tomasz Howard, widząc, że spodobała się królowi, posyła ją w jego ramiona, knując kolejną intrygę… Katarzyna zręcznie sobie radzi z mężczyznami, jednak nie zdając sobie sprawy z wielu rzeczy. Gdy ogłupiały król odsyła Annę, a bierze Howard za żonę, liczy się dla niej „jej kolej”, chce dostać wszystko, co najlepsze, bez względu na konsekwencje, które musi ponieść. Dochodzi do wniosku, że nie musi z przeszłości swojej rodziny wyciągać wniosków- i to ją też gubi. Płaci za zawiedzione nadzieje starego szaleńca…

To czasy, gdy król Henryk decyduje o tym, co jest obowiązującą wiarą, a co herezją, Kościół i ludzie nie mają nic do powiedzenia. To król decyduje o życiu i śmierci, zasmakowawszy w rządach twardej ręki. Podejrzliwy, jeszcze bardziej o zmiennych nastrojach niż w poprzednich latach, niezrównoważony, niebezpieczny- naród jest struchlały ze strachu pod rządami tego tyrana. Każdy obawia się słowa „zdrada”, które wiedzie prosto do Tower, do katowskiego pieńka- bo zdradą może być dosłownie wszystko, szpiegiem jest każdy, a król wymaga dowodów, które akurat mu pasują. Zamieniony w potwora, pełnego szaleństwa i nienawiści, upatruje kolejnych wrogów.

„Potwór, który zwie się najwyższym kręgiem dworu królewskiego, śmietanką arystokracji, a tak naprawdę jest nienasyconą bestią o stu paszczach i tysiącu intryg, i dwu setkach oczu widzących w monarchę źródło swego bogactwa, potęgi i wszelkich zaszczytów.”

Kreacje bohaterek są niezwykle barwne, tak różne od siebie, poddają inspekcji własne uczucia i przemyślenia: Jane budzi kontrowersje i niesmak swoim postępowaniem, Anna- współczucie oraz podziw, gdy odnalazła się w niezręcznym dla niej położeniu, a Katarzyna- niedowierzenie, jak takie dziecko bez ogłady mogło zostać królową oraz smutek, gdy do ostatniej chwili myśli, że zostanie ułaskawiona.

Zapraszam po raz kolejny na dwór VI-wiecznej Anglii, który był śmiertelną pułapką dla tych, co nie mieli się na baczności. To wiarygodna i przemawiająca do wyobraźni wizja tamtych czasów w cieniu szafotu pod rządami tyrana, która zachwyca portretami psychologicznymi tych trzech kobiet.

OCENA: 5,7/ 6