"Prawdziwa królowa"- Andrew Marr

Autor: Andrew Marr

Wydawnictwo: Marginesy
Rok: 2017
Stron: 448

Oto nieśmiertelny symbol Wielkiej Brytanii – Elizabeth Alexandra Mary Windsor! Tytan pracy, człowiek-instytucja, eksportowa „maskotka” Wielkiej Brytanii. Akuratna, stateczna i dystyngowana, ukochana wnuczka króla Jerzego V i córka króla Jerzego VI, wyszła za biednego, ale przystojnego kuzyna, księcia Edynburga Filipa. Od 1953 roku „ z Bożej łaski Królowa Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej” oraz 15 innych państw. Choć nie ma realnego wpływu na rządy, pełni nieocenioną rolę w polityce. Mimo że utrzymanie tronu kosztuje poddanych 40 mln funtów rocznie, cieszy się ich szacunkiem i sympatią. Jest najstarszym w historii brytyjskim monarchą. Nie zamierza abdykować, kocha swoje obowiązki i bycie królową.

Królowa Elżbieta II jest znana na całym niemal świecie, panuje w czasach, kiedy już w zasadzie nie ma monarchii. Brytyjska rodzina królewska jest popularna na całym świecie. Ale co naprawdę wiemy o Elżbiecie II?

Muszę przyznać, że Andrew Maar stworzył bogatą w fakty oraz anegdoty biografię królowej, zawierającą także próbę interpretacji podjętych przez nią decyzji. Na początku pisze o tym, czym zajmuje się królowa, o tym, że jej życie polega na pokazywaniu się, jej obowiązki nigdy się nie kończą: przewodzi, wygłasza przemówienia, nadaje tytuły i nagrody, podróżuje, przyjmuje w pałacu znane osobistości i wiele innych. Ma wielki autorytet, ale nie ma władzy, raczej służy poddanym, niż nimi rządzi. Zna ogrom tajemnic państwowych, ale słynie z dyskrecji i neutralności wobec premierów. Jej audiencje z premierami, są „czarną skrzynką w labiryncie zebrań Wielkiej Brytanii.”

„Większości z nas wydaje się, że królowa zawsze tu była.”

Jej tu sporo historii (jak rozdział o przemodelowaniu brytyjskiej monarchii), sporo polityki (relacje z premierami na przestrzeni lat, a było ich dwunastu)- to akurat dla mnie było mniej ciekawe, chociaż konieczne dla kontekstu całości. Mowa jest także o reformach (wg autora skromnych), jakie musiała wprowadzić królowa, aby mogła zachować monarchię, która i tak była uważana za staroświecką; o finansach i kosztach monarchii. Najbardziej zaś mnie interesowało, to co większość osób- życie prywatne królowej, to jaka jest. Z lektury wynika, że o pogodnym usposobieniu, bystra, zna się na ludziach, nie wypowiada szokujących wypowiedzi. Dowiedziałam się wielu rzeczy i ciekawostek: Elżbieta II nigdy nie chodziła do szkoły, była zdecydowana na ślub z Filipem (co było mariażem). Została królową w 1952 roku, po śmierci swojego ojca, króla Jerzego VI. Nie brakuje w jej życiu konfliktów i trudnych sytuacji rodzinnych, jak: romans jej siostry Małgorzaty z rozwodnikiem z RAF, gdzie Elżbieta zareagowała przede wszystkim jako królowa, a dopiero potem jak siostra- gdy obowiązek zwyciężył. Jej dalsze losy, tak inne niż królowej, która parafrazując, była wzorem cnót i determinacji, dzięki małżeńskiemu szczęściu i pewności swojej roli. Pojawiło się też pytanie, czy może i powinna interweniować w politykę, by rozwiązywać kryzysy (jak ten w Australii z lat 70-tych). Jej rodzina nie ma prywatności, zawsze na celowniku mediów oraz wrogów, ale mimo to, Elżbieta nie przestała pokazywać się publicznie, „muszą mnie zobaczyć, żeby uwierzyć.” A propos inwazyjności mediów nie mogło zabraknąć próby spojrzenia na nieszczęśliwe małżeństwo Karola z Dianą, skandale i wypadek Diany w 1997 oraz informacji, jak mądrze królowa zachowała się na pogrzebie synowej. Jest także wspomnienie o widowiskowym ślubie (pamiętam, oglądałam) księcia Williama z Kate.

Co więcej zdjęcia z różnych okresów życia Elżbiety urozmaicają lekturę, liczna biografia i opisy dodają wiarygodności i świadczą o rzetelności.

Andrew Maar faktycznie ukazał mi królową Elżbietę II, jakiej nie znałam: odpowiedzialną, obowiązkową, ale i też szczęśliwą córkę, siostrę, żonę i matkę; obowiązkową i pełną dyskrecji inteligentną władczynię, której rola w kontekście kulturowo- politycznych wymaga wiele poświęceń i zajmuje prawie cały czas. Ta publikacja nie należy do rozrywkowych pozycji, lecz to solidna dawka faktów, historii i polityki. Rzadko czytam biografie, ale muszę przyznać, że ten tytuł warto poznać, szczególnie polecam zainteresowanym Wielką Brytanią.

OCENA: 4+/ 6

Za egzemplarz książki do recenzji serdecznie dziękuję Wydawnictwu Marginesy.